Overijse opent schitterend gerenoveerd Park Groothuys op Dag van de Parkenparade

OVERIJSE - Afgelopen zondag werd onder een staalblauwe hemel het gerenoveerde Park Groothuys feestelijk heringenomen. De betekenis en waarde van dit centraal gelegen stuk groen werd uitvoerig uit de doeken gedaan via enkele gegidste wandelingen.

Die liepen niet enkel doorheen het nieuwe park maar wezen ook de weg naar Park Mariën daar vlakbij of de Zuidflank die al veel eerder een fraaie update kregen. Park Groothuys 'kleeft' aan het gelijknamige huis aan de S-Bocht waarvan de voorkant voor de meeste Overijsenaren beter bekend is dan de achterzijde. 'De eerste vermelding van de grote woning dateert van 1488 waarbij het aangeduid wordt als 'Roet Hyus' of 'Rood Huis'. Het pand was echter nooit rood van kleur, het rood verwijst naar het Keltische woord 'Rot' dat staat voor rivier. In 1808 is er voor het eerst sprake van 'Groot Huys' al kent de Overijsenaar het ook als huis Bruffaerts. 'Uit historisch beeld- en kaartmateriaal kunnen we opmaken hoe het perceel vroeger ingedeeld was', zei burgemeester Inge Lenseclaes (OV2002/N-VA/CD&V) in haar openingsspeech. 'Het zuidelijk deel was grasland en het noordelijke behoorde tot een tuin. De Ferrariskaart uit 1777 toont de historische perceelgrens: een haag en langs het zuiden de IJse. Op kaarten vanaf het midden van de 19e eeuw zien we voor het eerst ook een vijver die geleidelijk in omvang toeneemt'.

Lenseclaes: 'In 2018 werd de gemeente via voorkooprecht, eigenaar van de woning en het park'. (Foto © Michel Van Mullem)

Historische kaarten

Het park was destijds afgesloten met een muur en een poort. Lenseclaes: 'De muur werd gesloopt zodat het park zichtbaar werd vanuit de JB DeKeyeserstraat. De ijzeren poort werd gerestaureerd en vond een plek aan de nieuwe ingang in de Stationsstraat. Hoe die afsluiting er kwam, kon niet meer achterhaald worden'. De tuin of het park werd aangelegd rond de eeuwwisseling (19e-20e eeuw). 'Er werden paden aangelegd die de verbinding maakte tussen de woning en de JB Dekeyserstraat, de vroegere De Vijverstraat', zei Inge Lenseclaes nog. 'Deze paden werden hersteld volgens historische kaarten. Zo ook dat richting Stationsstraat'. Het park kan ook prat gaan over een bronvijver, de vroegere Forelvijver, met water uit de Godsput of Duivelsput gelegen op de hoek van de Pastorijstraat en de Stationsstraat. De bron werd terug zichtbaar gemaakt en kreeg een nieuwe functie: die van Troostplek met aandacht voor historische flora. 'In een hoek van het park aan de achtergevel van het Groothuys, bevindt zich een stenen kruis tegen een muur', zei de burgemeester verder.

In een hoek van het park aan de achtergevel van het Groothuys, bevindt zich een stenen kruis tegen een muur; Dit zogenaamd 'moordkruis' is afkomstig van Neerijse en historisch gezien hier niet echt op zijn plaats. Constant Bruffaerts nam het mee en gaf het een plek in zijn tuin. (Foto © Michel Van Mullem)

Gedenkkruis

'Dit zogenaamd 'moordkruis' is afkomstig van Neerijse en historisch gezien hier niet echt op zijn plaats. Constant Bruffaerts nam het mee en gaf het een plek in zijn tuin. Het opschrift luidt: Hier is vreedelyck geslagen den eersamen Johannes Batista Bruffaerts waer van hy is gestorven den 24 mey oud 46 jaeren, 1790 RIP'. Vreedelyk betekent wreed want de heer Johannes Baptistus Franciscus Buffaerts, werd in Neerijse op straat overvallen, vreselijk geslagen en overleed ter plaatse aan zijn verwondingen. Het gedenkkkruis op de plaats van die gruweldaad werd van zijn historische locatie verplaatst naar de privétuin van naamgenoot Constant Bryffaerts. Verder was er echter geen rechtstreekse familieband. Het nieuwe park blijkt ook een meer recentere geschiedenis te hebben. Lenseclaes: 'In 2018 werd de gemeente via voorkooprecht, eigenaar van de woning en het park. Een projectontwikkelaar had immers zijn oog laten vallen op het perceel en wou er 'paviljoenen' optrekken. Daarom werd dat voorkooprecht ingeroepen en toegepast zodat we het Groothyus konden herbestemmen voor doelgroepwonen en betaalbaar wonen en konden we het park voor iedereen openstellen. Meteen werd duidelijk dat we het park in zijn historische context moesten opwaarderen en dat de plek meerdere functies moest worden toebedeeld'.

Robuuste natuur

Alzo werd Park Groothuys een gezellige plek, een oord van ontmoeting, spel of een knusse familiale picknick. Daar zorgden ook de Dorpsraad van Overijse-centrum en het Veerbroederingscomité voor. Deze samenwerking zal bovendien worden gevisualiseerd via de verbroederingsbank die er tegen de komende Druivenfeesten zal worden geplaatst. 'De plek wordt er ook een voor fauna en flora', aldus de burgemeester. 'Een deel van het park blijft daardoor minder toegankelijk en wordt eerder 'robuuste natuur' waar we extensief gaan onderhouden en de natuur zijn gang laten gaan. De vijver werd bovendien niet uitgediept zodat een ideale plek voor amfibieën ontstond. De bamboe die hier niet thuis hoorde werd vakkundig verwijderd en het park werd aangelegd met zogenaamde Stinzenplanten'.

Troost

Samen met Ferm, de Welzijnsraad en de Dorpsraad werd ook voor een rustig hoekje gezorgd. Zo ontstond dicht bij de bron een Troostplek. Je kan er relaxen, mijmeren, herinneringen ophalen of zoals de benaming laat weten ook troost bij elkaar vinden indien dat is gewenst. Niet in het minst belangrijk is wat men de groene draad doorheen het Overijsese centrum zou kunnen noemen. Vanuit de Stationsstraat kan je voortaan richting Park Mariëndal en zo verder naar de Zuidflank flaneren. Nogal wat belangstellenden lieten zich dat zondag geen twee keer zeggen. Deze algehele realisatie is al bij al een parel op het vlak van landschapszorg, van groenbeheer en recreatie. Het siert Overijse dat dit initiatief zo'n impact kreeg middenin de gemeente. Daardoor is het een uniek project en werd hier zowaar geschiedenis geschreven.

Foto's © Michel Van Mullem