Kunstexpositie "Een zucht naar meer lucht" schetst tegelijkertijd een indringend tijdsbeeld over vrouwenemancipatie

TERVUREN - Tot medio december loopt in de exporuimte van de Warandepoort de bijzondere tentoonstelling 'Een zucht naar meer lucht' met werk van alleen maar schilderessen die hun kunnen in het pleinairisme ofte 'kunstcreatie onder de blote hemel' presenteren.

"Wij vonden het hoog tijd om zelf ook een tentoonstelling te wijden aan schilderesssen die historisch, artistiek en sociaal een belangrijk aandeel hebben gehad in de ontwikkeling van het pleinairisme en de evolutie van deze kunststroming in onze streken", laten de samenstellers weten. "Vanaf het begin van de 19e eeuw tot ver in de 20e eeuw werden vrouwen in België juridisch, sociaal en psychologisch onderdrukt. Meisjes stonden onder druk om te huwen en kwamen dan onder de voogdij van hun echtgenoot, aan wie zij moesten gehoorzamen. De vrouwenemancipatie begon met onderwijs: privéscholen en pensionaten waar meestal dochters van de gegoede burgerij, soms van adelijke afkomst, privéonderricht kregen". De bijhorende catalogus situeert als het ware de daaruit vloeiende kunststroming en beschrijft er de evolutie van in heldere bewoording.

Euphrosine Beernaert, Grazende koeien. Collectie Gemeente Tervuren

Op deze wijze is "Een zucht naar meer lucht" ook meer dan zomaar een expositie. Ze schetst tegelijkertijd een tijdsbeeld, een portret van de toenmalige vrouwenwereld en meer specifiek van zij die zich geroepen voelden tot de schone kunsten. Bijna allen genoten ze een gedegen academische opleiding en vaak bij niet de minste leerkrachten. De dames wisselden onderling ook vaak ervaringen uit die bovendien professioneel van aard waren. Wie op de expositie amper enige minuten rondkijkt, merkt meteen een hoog niveau van schilderkunst.

Marie Collart, Lente in de boomgaard, privéverzameling

Métier

De werken zijn bijna steeds met oog voor detail vervaardigd en tegelijkertijd wordt dat kunnen mooi gemengd met het métier om zulke werken te kunnen vervaardigen. Hier werd niet over een nacht ijs gegaan. Het zet het kunnen van de diverse dames meteen op de kaart en de omschrijving meesterlijk is dan ook nooit ver weg. Panorama's, luchten of bijna tastbaar groen in knappe composities glijden aan je oog voorbij en geven je telkens een positief gemoed, een hemels gevoel.

Louise héger, Duinen bij Knokke, privéverzameling

(vooraan) Angèle Hoovelts, Moorsels wandelpad, eigendom kunstenaar

(vooraan) Euphrosine Beernaert, Twee koeien aan de vijver, privéverzameling

Louise Héger, Landschap in de Veluwe, 1898, priveverzameling

Louise Héger vatte dit verlangen krachtig samen: “J’ai soif d’un grand ciel.” Hun dorst naar een wijde hemel was meer dan een verlangen naar het landschap – het was een stille revolutie, een zoektocht naar ademruimte en zelfstandigheid. De tentoonstelling brengt dit verlangen tot leven met werken van ondermeer Anna De Weert, Anna Boch, Jenny Montigny, Louise Héger, Euphrosine Beernaert, Marie Collart, en meer lokaal, Germaine Catteeuw en Angèle Hoovelts, evenals enkele Nederlandse tijdgenoten zoals Maria Bilders-van Bosse, Maria Vos en Adriana Haanen, die ons een beeld geven van de situatie in Nederland en de Veluwe School.

De tentoonstelling "Een zucht naar meer lucht" loopt nog tot 14 december 2025 in CC De Warandepoort, Markt 7b, 3080 Tervuren en is een echte aanrader.

Het is een realisatie van de School van Tervuren in samenwerking met Museum Veluwezoom Oosterbeek (NL).

Toegankelijk op di-vrij: 9u-17u, zat: 10u-17u, ma/zon gesloten behalve 16/11 en 14/12: 10u-17u

Foto's en repro's © Michel Van Mullem

★★★★☆

Germaine Catteeuw, Dreef in Warande, Collectie Vrienden van de School van Tervuren